Zeytinli Aşireti

ZEYTİNLİ AŞİRETİ

Oğuzların; Batı Oğuzları ve Doğu Oğuzları diye ikiye bölünmelerinden sonra; Kuzeydoğu Asyadan MÖ:600’de Batı Türkistan’a  göç ve yerleş meye başlamışlardır. Karakorum merkezli Tunguz(Oğuz)ların ülkesi; Doğu Türkistan Coğrafyasın’da Yaşayan; Oğuzlardan, Bayat Boyu Seyhun Irmağı Kıyısınca Turan Ovası'na  Yerleşmiştir. Bayat Boyu,  Mamulu Aşireti(Zülkadiriye Türkmenlerinden)Zeytin'e yerleşen oymak Zeytinli Aşiretini oluşturmuştur. Batı Oğuzları, 177 yılında yerleşik yaşama geçmişlerdir.

Batı Türkistan Oğuzları,Müslümanlığı ilk kabul eden Türk Boylarıdır. Müslümanlığı kabul eden Oğuz Boylarına; Araplar, Türkmen adını ver mişlerdir. 926 yılın’da Karahanlılar Devleti İslam Dini’ni resmi Din olarak kabul etmiştir. Üstyurt’tan Tarih sahnesine çıkan Selçuk Bey(915);Bu Coğrafya’da, vücut bulmuş yüzlerce Türkmen Obalarıyla beraber yürümüşdür. Bu Obalardan biri’de; Zeytin Obasıdır.

Turan Ovası’nın Hazar Denizi Güneydoğu kıyı yamacındaki zeytinlide Zeytin Obası(Zeytinli Aşireti)Burada köklenip dal budak salmıştır, Selçuklular idaresiyle birlikte Türk Coğrafyası’na dağılmışlardır. Zeytun Obası (Zeytin, Zeytinli, Zeytinoğlu) Aşireti isimleriyle de anıl mıştır. Zeytinli Aşireti; Oğuzların Asker Sınıfındandır.

Selçuklular’ın Türk Hakanlığı’nı yöneltmeye başlamasıyla Türkler; yönlerini Batıya,Kafkaslar’a,Önasya’ya,Anadolu’ya dönmüşlerdir.Asker sınıfından olan Türkmen Obaların’da yetişen, Bahadırlar obalarından alınarak Selçuklu Orduların’da birer Alperen olarak yetiştirilirdi, içlerinden seçilen gönüllü Serdengeçtiler Selçuklu Fetih Ordularıyla Fetih seferlerine katıldılar. Bu orduları Selçuklu Hanedanından komutanlar idare ediyorlardı. Feth edilen yerler ’de kurulan Beylik lerin Beyleri; orayı feth eden komutanlardan atanıyordu. Fetih Asker leri o Beyliğin Tebası oluyordu.             

Selçuklunun Fetih Orduları; Kafkasya’yı, Önasya’yı, Anadolu’yu Feth  ederek buralarda Yeni Selçuklu yerleşimleri oluşturdu. Kurulan Yerle şimlere;(Karye=Köy)Türkistan Oba isimleri verildi. Ör; Çobanlı, Zeytin
li,Arıklı,Gömenli v.b yüzlerce yerleşim yerleri kuruldu. Bu Karyelere öncelikle, Batı Türkistan Nüfusunun %85’i göç ettirilip yerleştirildiler.

Fetih Coğrafyasın’da Kurulan;Anadolu Selçuklu Devleti ve Memlüklü Devleti içinde büyüyüp gelişen bu Köylerden bazıları Tarihte; Nahiye,
Kaza, Sancak,Eyalet merkezi bile oldukları görülmüştür. Bazı yerleşim
ler ise; terk edilerek Tarihten silindiler.Bu sonuç,Fetih Coğrafyasın’da kurulan (Zeytin:Zeytinli,Zeytinoğlu) Karyeleri için’de böyle olmuştur.   

Tarih, Coğrafya ve Sosyolojik öneme sahip yer adlarından; Türkistan menşeli olanlar birbirlerini tamamlayan, kalıplaşmış, aynı kökten üçlü takım oluştururlar. Ör(Çobanbey,Çobanlı,Çobanoğlu)bu kalıplaşmalar
gördüğümüz kelimelerin seslerinde zamana bağlı olarak ses değişim leri olabilmektedir. ör; Zeytun=Zeytin,Zeytunlu=Zeytinli,Zeytunoğlu=
Zeytinoğlu(Zeytunzade)şekline dönüşmüştür.Bu kalıplaşma sayesinde
aynı kelimelerin Tarih, Coğrafya, Sosyoloji Terim anlamı dışında kulla
nılmaları fark edilebilmektedir. Ör;Zeytindağı,Zeytinbeli,Zeytin Adası,
Zeytin Tepesi, Zeytinburnu v.b söylemler farklılık gösterirler. Yeradı
olmalarına rağmen terim anlamları yoktur. Onun için; Topluluk ismi
oluşturmazlar.

Selçukludan,Osmanlıya intikal eden ulus millet oluşturma ideali;Aşiret mekezli toplumdan, Devlet merkezli ulus oluşturmayı beraberinde getirmiştir. Anadolu’da Türk Nüfusu arttırmak amacı bu idaalin oluşması yönünde bir faktör olarak kullanılmıştır. Selçuklu Türkmen leri’nin kurdukları karyelerin Nüfusu diğer Türk Dünyasından getirilen iskanlarla sentezlenmiştir. Hatta Gayr-ı Müslümlerin iskan edildiği Mahelle ve Köyler oluşturulmuştur. Ulus Millet Yaratma ideali oluş turulmuş ancak;bazı yerlerdeki çatışma ve katliamlar önlenememiştir.

Farklı ordularla fetih topraklarına gelip yerleşen, Türkmen Serden geçtiler, daha olayın başında kendi aşiretlerinden ayrılmışlardır. Bu Anadoluyu Feth etmenin bir bedelidir.Tüm fetih aşiretleri gibi dağılma yaşayan  Zeytinli Aşireti’de bunlardan biridir.

Cumhuriyet Dönemi 1934’de Soyadı Kanunu İle Osmanlı Döneminde kullanılan Unvan ve Mansıpların yerine Soyadı Uygulamasına geçilmesi ile farklı soyadı alan akrabaların nesilleri birbirinin varlığından habersiz duruma gelmişlerdir.Günümüzde Kırk-Elli oymak ve her Oymakta onlarca sülale, aile oluşmuştur. Türk Milletinin Bireylerindeki Yüksek akrabalık duygu ve düşüncesinden beslenen merak ve kavuşma arzusu günümüz teknolojisini bu yönde oldukça kulanmaktadır. Zeytinliler bu bakımdan şanslıdırlar. Tarih, Coğrafya, Sosyolojik bağlantılarının çoğuna aynı isimle ulaşılabilinir. Anadolu Beylikler Dönemi; Zeytun Beyliği, Osmanlı Devleti Zeytun Eyaleti geniş bir araştırma konusudur.

Oğuz Secerenamesi Yirmidört Boydan oluşur.
Zeytinli Aşireti için bu zincir şöyledir: Oğuz, Bozok, Günhanoğulları, Bayat Boyu(Mamulu Oğuzları)Zülkadiriye Türkmenleri Zeytinli Aşireti. 

Bayat Boyu Aşiretleri:

1.Zülkadiriye Türkmenleri:

2.Kocacık Türkmenleri

3.İnallı Türkmenleri    

4.Kacarlı  Türkmenleri 

5.Akbayat Türkmenleri

Anadolu'da Osmanlı Devleti'nin Maraş Bölgesinde kurulan Zülkadriye Eyaletini; Zülkadiroğulları yönetmişlerdir.

(Mamulu)Zülkadiriye Türkmen Aşiretleri:

1.Mamulu Aşireti

2.Zülkadirli Aşireti

3.Şahruhlu Aşireti

4.Civelekli Aşireti

5.Zeytinli Aşireti

6.Yaycılı Aşireti

7.Celilli Aşireti

Zeytinli Aşireti: Taife-i Yörükan:

Türkmenistan,İran,Irak,Suriye,Türkiye'ye toprakları içinde dağılmıştır.

Zeytinli Aşireti'nin Tarihteki Oymakları:

Zeytinli Aşireti'nin İlk Merkezi: (Caytun)Zeytin Obası(Hazar Seyhun

Havzasında)Turan Ovası Türkmenistandır. 

Zeytinli Aşireti Oymağı(1352); Adana(Kusun 

Zeytin Karyesi Mersin(Maraş Kolu,Zeytin)

Zeytinli AşiretiOymağı;Amasya Zeytin(AşağıZeytin-Canik Sancağı)

Zeytinli Aşireti Oymağı;Antalya-Zeytin Karyesi

Zeytinli Aşireti Oymağı;Aydın(Güzelhisar+Germencik)

Zeytinli Aşireti Oymağı;Balıkesir(Burhaniye+Edremit)

Zeytinli Aşireti Oymağı;Balkanlar-Zeytin

Zeytinli Aşireti Oymağı;Çanakkale-Ezine

Zeytinli Aşireti Oymağı;Çorum-Osmancık(YukarıZeytin-CanikSancağı)

Zeytinli Aşireti Oymağı;Eskişehir

Zeytinli Aşireti Oymağı;Giresun-Zeytun

Zeytinli Aşireti Oymağı;Gummi-Muamma-Zeytun-İran

Zeytinli Aşireti Oymağı;Halep-Zeytun-Suriye
Zeytinli Aşireti Oymağı;

ZeytinliAşiretiOymağı(1375);Hatay-Antakya-Payas/Hacıkatip

Zeytinli Aşireti Oymağı;Irak-El Zeytin

Zeytinli Aşireti Oymağı;İstanbul-Kadıköy

Zeytinli Aşireti Oymağı;İzmir-Çeşme

Zeytinli Aşireti Oymağı;İzmit-Gölcük

Zeytinli Aşireti Oymağı;Kafkas-Zeytin-Kaneker(1918 Ermeni Katliamı) 

Zeytinli Aşireti Oymağı;Kayseri-Kocasinan

Zeytinli Aşireti Oymağı;Kilis-Zeytin

Zeytinli Aşireti Oymağı;Kütahya Merkez+Tavşanlı

Zeytinli Aşireti Oymağı;Akçadağ Malatya 
Zeytinli Aşireti Oymağı; Maraş-Zeytin(1895,1896,1922Erm. Katliamı)

Zeytinli Aşireti Oymağı;Niğde Zeytin
Zeytinli Aşireti Oymağı;Sakarya-Geyve                                

Zeytinli Aşireti Oymağı;Sakızadası

Zeytinli Aşireti Oymağı;Samsun-Vezirköprü

Zeytinli Aşireti Oymağı;Şam-Zeytin –Suriye

Zeytinli Aşireti Simgesi:Sağ elinde kaldırdığı kılıç ve sağ ayağı önde,Tulğalı adam füğürü. Zeytinli Aşireti'nin Tarihi simgesidir.Bu fügürde; Alp'lik [Savunma(Barış), saldırma(Savaş)'a hazır ol] Teması anlatılmaktadır. Füğürde yer alan "ok" işaretleri, Aşiretin bağlı olduğu Bayat Boyu'nu temsil etmektedir.

Oğuzlarda simgeler;Aşiret Lideri veya Aşirete mensup guruplar,toplan

tılara katıldıklarında kullanırlardı. Simgelerin,Tamga olarak Kullanılma sı: Aşiret'e ait hayvanların işaretlenmesinde kullanılırdı. İşaret Olarak Kullanılması: Aşiret'e mensup kişiler, çadır, sadak, heybe, çuval v.d eşyalarını ayırt etmek için, işaret olarak kullanırlardı. Ayrıca; Kapı, duvar, Çeşme, Mezarlık ve Mezar Taşlarında simgeler kullanılmıştır. Zeytinli Aşireti Simgesi, Zeytinoğullarına ait mezartaşı oymasından ve Nesilden nesile aktarılmasından günümüze  ulaşmıştır.

Not:Kaynak gösterilmeden;tamamen  veya kısmen kullanılamaz.

11.Nis.2012/ANKARA

İsmail YİĞİT

Araştırmacı Yazar

yigitarastirmaci@hotmail.com

İsmail YİĞİT-Google+

İsmail YİĞİT "Derlemeler" –Youtube