Kaçar Türkmenleri

KAÇAR TÜRKMENLERİ
Oğuzların Yönetimini Üstlenen Aşina oğulları Sülalesinden Oğuz
han(Mete’nin) Oğullarından Günhan Oğullarının Bayat Hanın So
yundan, Tankut Oğuzları Karakurum (karakiato) Merkezli Tankut
Krallığını kurup yönetmişlerdir.[1]

Oğuz Hanedan Ailesi, Aşina Oğulları Hanedanlıktan Düşüp Yönetim
Kansu Sülalesine Geçince, Batıya Göç eden Oğuzlar (Kanklılar) Batı
Türkistan’a göçmüşlerdir. Mensubu oldukları Bayat Boyu ile Seyhun
Irmağı Kıyı Boyunca Turan Ovasında Yurt Tutmuşlardır. Tankutlar
ismiyle anılan Oğuz Bayat Aşireti Batı Türkistanda Kaçar[2] İsmiyle
vücut bulmuştur.

Seyhun Havzasının Orta kısımlarındaki Kaçarların Batı Türkistandaki
Yurtları, Kaşkar Bölgesidir. Kaşkar şehir ismi Kaçar kelimesinin deği
şiminden oluşmuştur. Karahanlılar Döneminde Karahanlılara Bağlı
olmakla birlikte ilk Müslüman Oğuz Aşiretlerindendir.Sunni,Şii,Alevi,
Aşiret,Oymakları mevcuttur. Karahanlılardan sonra,Selçuklu Devleti
Coğrafyasında varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Tankut Oğuzları Kaçar Türkmenleri;farklı nedenlerden Batı Türkistan’ı
terk ederek,Batıya göç etmişler,geldikleri ülkenin uluslarıyla kaynaşıp
bazıları anadillerini unutmuştur.Ama örf ve ananelerini korumuşlardır.

İranda yaşayan Kaçar Türkmenlerinden Celayirli Aşireti,Kılan Aşireti
Şii Mezhebindendir. Kaçar Türkmenlerinin Azerbaycan Kolu Olan Şii
Kovanlı Aşireti Bakü'de Yurt Tutmuştur. 1794-1925 yıllarında hüküm
süren Kaçar Hanlığını Kurup Yönetmişlerdir.1836'da Feht Ali Şah'ın
yaklaşık 100 çocuğundan Muhammed Şah tahta çıkmıştır.Kaçar Hanlı ğı'nın siyasetini beğenmeyen,İran Şiiliğine karşı,Afrika Şiiliği,İsmailiye Mezhebini yaymak isteyen Ağa Han Hindistana kaçmıştır.(1844)Halefi ;Seyyid Ali Muhammed'in imamlık yaptığı topluluğa “Babiler”denir.Ko
vanlının diğer kolu“Sulduzlar”Karapapaklarla karışık yaşamaktadırlar.

Kaçar Türkmenlerinin Toplu yaşayan Çoğunluğu Suriye Coğrafyasın
da Yaşayan Sunni Kaçar Aşiretleridir.Halep Civarında;Culap Türkmen
Aşireti,Şam Civarında;Şambayat Türkmen Aşireti,Lazkiye Çevresinde;
Bayır-Bucak Türkmen Aşireti yaşamaktadır.Halep Üzerinden Anadolu
ya geçen,Develi Aşireti (Koyunlu)Kuzugüdenli Aşiretleri sunnidir.

Kafkasyadan, İran üzerinden Anadolu'ya dağılan Kaçar Türkmenleri Anadoluda Sunni, Alevi Oymakları şeklinde Yaşamaktadırlar. Kaçarlı
Türkmenlerinin(Merkez Obası)Kaçarlı Aşireti Sunnidir.İran,Anadolu,
Suriyede yaşayan, Kılan Aşiretinin Şii,Alevi,Sünni Oymakları vardır.

Anlattıklarımızı Liste Yapalım.

Tankut Oğuzları:Kaçar Türkmenleri

1.Kaçar Aşireti (İran-Türkiye)
2.Sulduz(Kovanlı)Aşireti (Azerbaycan)
3.Celayirli Aşireti(İran)
4.Kılan Aşireti(İran,Türkiye)
5.Calap Aşireti(Halep-Suriye)
6.Bayır-Bucak Aşireti(Suriye)
7.Şam Bayat Aşireti(Şam)
8.Koyunlu(Kuzugüdenli)Aşireti
9.Develi Aşireti(Anadolu)

[1]Tankut Gündoğusu; Güneşin  Doğduğu Yer.
[2]Kaçar: Özgür At, Yaban Atı. 

Not: Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.

12.01.2016
İsmail YİĞİT
Araştırmacı Yazar
Yigitarastirmaci@otmail.com